Χάρτης - Ορτάκιοϊ Κωνσταντινούπολης (Ortaköy İlçesi)

To Ορτάκιοϊ (τουρκικά: Ortaköy), γνωστό στα ελληνικά και ως Μεσάχωρο ή Μεσαχώρι, είναι συνοικία της Κωνσταντινούπολης, επί της ευρωπαϊκής όχθης του κάτω Βοσπόρου, στα όρια της περιοχής Μπεσίκτας. Το τούρκικο όνομά της που μεταφράζεται Μεσοχώρι, οφείλεται στη θέση της ανάμεσα στο κάστρο Ρούμελι Χισάρ και του Κουρού Τσεσμέ, ή Ξηροκρήνης.

Στη θέση του Ορτάκιοϊ βρισκόταν στην αρχαιότητα η πόλη Αρχίας ή Αρχείον που ονομάσθηκε από τον Αρχία τον Αριστώνυμο, όταν εμποδίστηκε από τους Χαλκηδονίους (Έλληνες άποικοι που έκτισαν τη Χαλκηδόνα, το σημερινό Καντίκιοϊ) να κατοικήσει στην αντίπερα όχθη, όπου έφθασε στη τοποθεσία αυτή και δημιούργησε πόλη. Στη βυζαντινή περίοδο ονομαζόταν Άγιος Φωκάς λόγω της ομώνυμης μονής που είχε οικοδομηθεί εκεί από τον Βασίλειο τον Μακεδόνα, στη θέση πολυτελούς οικίας του εικονομάχου πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Ιωάννου του Ζ΄ στη δε βόρεια εσχατιά της πόλης υπήρχε ναΐσκος του Αγίου Γεωργίου με αγίασμα.

Το Ορτάκιοϊ αποτελεί την τρίτη παραλιακή κοιλάδα βορειοανατολικά της κοιλάδας του Ντολμαμπαχτσέ, το εσωτερικό της οποίας περικλείεται από λοφοσειρά των οποίων τα νερά φέρονται στον χείμαρρο Ανμπαρλί-ντερέ που εκβάλει στο Βόσπορο. Οι λόφοι του Ορτάκιοϊ και η κοιλάδα του καλύπτονταν άλλοτε με πλούσιες καλλιέργειες αμπελώνων και κερασώνων καθώς και με συκομουριές, ενώ ονομαστές ήταν οι φράουλες και διάφορα λαχανικά της περιοχής. Μέχρι την εποχή του Σουλεϊμάν Α' (16ος αι.), κυρίαρχο ήταν το ελληνικό στοιχείο, ενώ κατά το 17ο αιώνα στο Ορτάκιοϊ εγκαταστάθηκαν πολλοί Εβραίοι, όπως και αργότερα κατά τον 20ό αιώνα. Οι κοινότητες Ελλήνων, Αρμενίων και Εβραίων που διατηρήθηκαν μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα, σταδιακά παρήκμασαν δημογραφικά, κυρίως μετά τα γεγονότα του Σεπτεμβρίου του 1955. Η ορθόδοξη ελληνική κοινότητα του Μεσοχωρίου διατηρούσε άλλοτε σχολές αρρένων και θηλέων καθώς και μικτή σχολή.

Το Ορτάκιοϊ είναι γνωστό για την Μονή του Αγίου Φωκά που υφίσταται μέχρι και σήμερα ο ναός της οποίας ανοικοδομήθηκε το 1856 με δωρεά πλούσιας καππαδοκικής οικογένειας, ενώ παλαιότερα ήταν ένας μικρός και σκοτεινός ναΐσκος, περισσότερο όμως γνωστό είναι από το ομώνυμο τέμενος, τεχνοτροπίας νεο-μπαρόκ, που χτίστηκε το 19ο αιώνα. Με τα γεγονότα της ίδρυσης της Βουλγαρικής Εξαρχίας, στο προάστιο αυτό συνήλθε το 1871 το «βουλγαρικό εκκλησιαστικό και εθνικό συμβούλιο» οι εργασίες του οποίου ξεκίνησαν στις 23 Φεβρουαρίου και έληξαν στις 24 Ιουλίου.

Σήμερα το Ορτάκιοϊ αποτελεί κοσμοπολίτικο προάστιο της Κωνσταντινούπολης, που φέρεται ν' αναπτύχθηκε γρήγορα μετά την ανέγερση του ανακτόρου Τσιραγάν (Çırağan Sarayı) κατ' εντολή του σουλτάνου Αμπντούλ Αζίζ όπου και αποτέλεσε για σύντομο χρονικό διάστημα την κατοικία του, ενώ σήμερα έχει μετατραπεί σε πολυτελές ξενοδοχείο, καθώς και από άλλα σουλτανικά οικοδομήματα που στολίζουν την πόλη. Επίσης εδώ βρίσκεται και το Πανεπιστήμιο Γαλατασαράι. Παρά την παραλία του Ορτάκιοϊ βρίσκεται ο μεγάλος πυλώνας της πρώτης μεγάλης Γέφυρας του Βοσπόρου.